مرکز تحقیقات تابش دانشگاه شیراز در سال 1356 به منظور کنترل و نظارت بر امور حفاظت در برابر اشعه در دانشگاه شیراز و تامین ایمنی پرسنل و محیط دانشگاه در برابر خطرات بالقوه پرتوهای یون ساز، همچنین انجام تحقیقات در زمینه کاربرد تابش ها در زمینه های پزشکی،کشاورزی و صنعت و در کل ارتقاء فرهنگ کار با منابع مولد اشعه تأسیس و در سال 1383 با دوگروه مصوب پژوهشی توسط وزارت علوم تصویب گردید.
رسالت اصلی مرکز تحقیقات تابش ارتقاء ایمنی پرتوکاران دانشگاه شیراز می باشد و رئیس مرکز تحقیقات تابش به عنوان مسئول فیزیک بهداشت کل دانشگاه به نظارت بر امور حفاظت در برابر اشعه در دانشگاه می پردازد.
در حال حاضر خانم دکتر صدیقه سینا از اعضای هیئت علمی بخش مهندسی هسته ای در دانشکده مهندسی مکانیک شیراز ریاست این مرکز را بر عهده دارند.
دکتر سینا گفت: این مرکز در حال حاضر در راستای تحقق اهداف، همکاری بسیار نزدیکی با امور حفاظت در برابر اشعه سازمان انرژی اتمی، انجمن حفاظت در برابر اشعه ایران و مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز از جمله مرکز تحقیقات حفاظت در برابر پرتوهای یونساز و غیریونساز، مرکز تحقیقات پزشکی هسته ای و مرکز تحقیقات تصویربرداری پزشکی دارد.
از جمله فعالیت های این مرکز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انجام طرح ها و پروژه های پژوهشی مرتبط با کاربرد و حفاظت در برابر پرتوها
- ارائه خدمات حفاظت در برابر اشعه دانشگاه شیراز
- مشارکت در انجام پایان نامه های دانشجویی
- ارائه خدمات دزیمتری،کالیبراسیون،پایش های محیطی و طیف نگاری
- ارائه خدمات مشاوره ای به مراکز خارج از دانشگاه در زمینه حفاظت،در برابر اشعه و دزیمتری
- برگزاری دوره های آموزشی مختلف
- طراحی و ساخت فانتوم ها،حفاظ ها (لباس های حفاظتی و بتون های سبک وسنگین) و سایر تجهیزات حفاطت در برابر اشعه
- برگزاری سالانه جایزه ملی فیزیک بهداشت سیمین
وی خاطر نشان کرد در حال حاضر آزمایشگاه های این مرکز در 9 زمینه به شرح ذیل تجهیز شده اند:
- آزمایشگاه های طیف نگاری
- آزمایشگاه نمونه سازی
- آزمایشگاه کالیبراسیون
- آزمایشگاه پرتو دهی
- آزمایشگاه دزیمتری ترمولومینسانس (TLD)
- آزمایشگاه دزیمتری فیلم بج
- آزمایشگاه دزیمتری شیمیایی
- آزمایشگاه پایش های محیطی
- آزمایشگاه پرتوهای غیر یونساز
ایشان همچنین در خصوص آموزش های حفاظت در برابر اشعه عنوان کرد که تمامی دوره های نظیر زیر با مجوز سازمان انرژی اتمی صورت می پذیرد و دوره های طیف نگاری گاما،کدهای مونت کارلو، فولوکا، کاربرد SPSS در هسته ای و...... نیز جهت دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه ها ارائه می شود.
- دوره های مقدماتی و پیشرفته حفاظت در برابر اشعه ویژه پزشکی
- دوره های مقدماتی و پیشرفته حفاظت در برابر اشعه ویژه صنایع (پرتو نگاری صنعتی)
- دوره های مقدماتی و پیشرفته حفاظت در برابر اشعه ویژه صنایع (غیر پرتو نگاری)
- دوره های مقدماتی و پیشرفته حفاظت در برابر اشعه ویژه دندانپزشکی
- دوره های مقدماتی و پیشرفته باز آموزی حفاظت در برابر اشعه
- دوره های تخصصی در ارتباط با تابش ها و اصول ایمنی و حفاظت
- دوره رادیوگرافی صنعتی بر اساس استاندارد ایزو۹۷۱۲
استاد دانشگاه شیراز ادامه داد: تفاهمنامه ها و همکاری های این مرکز در سطح استان و کشور محدود نمیشود و این مرکز سابقه همکاری بین المللی با موسسه فیزیک نظری ایتالیا (ICTP) به منظور اعزام دانشجویان جهت شرکت در کارگاههای آموزشی و کنفرانس های مرتبط تحت عنوان تفاهمنامه federated institute را دارد.
دکتر سینا ذکر کرد؛ در حال حاضر مرکز تحقیقات تابش در جهت اخذ استاندارد مدیریت کیفیت iso 17025 اقدامات لازم را انجام داده و چندین سال به عنوان آزمایشگاه همکار در اداره ملی استاندارد خدمت رسانی کرده است و از اهداف بلند مدت مرکز نیز میتوان به اخذ مجوز کالیبراسیون دستگاههای اندازه گیری پرتو از سازمان انرژی اتمی ایران اشاره کرد که اگر این امر تحقق یابد مرکز تحقیقات تابش اولین مرکز کالیبراسیون مستقل در جنوب کشور می باشد
در پایان دکتر سینا با اشاره به جایزه فیزیک بهداشت سیمین گفت؛ سالانه با هزینه شخصی بنیان گذار این جایزه، خانم مهندس سیمین مهدی زاده نادری و با همکاری مرکز تحقیقات تابش دانشگاه شیراز و انجمن حفاظت در برابر اشعه ایران، به منظور ایجاد انگیزه و تشویق برای دانشجویان مرتبط با پرتوها ( مهندسی هسته ای، فیزیک پزشکی، فیزیک هسته ای، رادیولوژی، رادیوبیو لوژی، مهندسی بهداشت محیط، مهندسی بهداشت حرفه ای و سایر رشته های مرتبط) به انجام تحقیقات کاربردی مورد نیاز کشور در زمینه فیزیک بهداشت پرتوها در نظر گرفته شده است که پس از اتمام فرایند داوری جایزه به پژوهش های برتر هر سال تعلق می گیرد.
برخی از سوابق اجرایی مرکز به صورت زیر می باشد.
- برگزاری سمینار دو سالانه حفاظت در برابر اشعه سال 1385
- برگزاری دومین کنفرانس ایمنی پرتوهای غیریونساز در سال 1391
- برگزاری جلسه کمیته دائمی تشعشعات فضایی در سال 1392
- همکاری در برگزاری کنفرانس بین المللی پزشکی هسته ای در دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1392
- برگزاری مراسم اهداء جوایز، جایزه سیمین در اسفند ماه 95 و 96
