دکتر محمدرضا رحیمپور، مدیر انستیتو زنجیره ارزش متانول و استاد بخش مهندسی شیمی دانشکده مهندسی شیمی،نفت و گاز دانشگاه شیراز توضیح داد: هدف از تأسیس انستیتو زنجیره ارزش متانول، کسب دانش فنی و لیسانس در زمینه تبدیل گاز طبیعی به محصول متانول است. علاوه بر این، تبدیل متانول به محصولات با ارزش دیگر که به عنوان ماده شیمیایی، سوخت و منابع تأمین انرژی هستند، از دیگر اهداف این انستیتو می باشد.
دکتر رحیم پور در خصوص تاریخچه شروع به کار انستیتو متانول گفت: پیرو امضاء قرارداد پژوهشی با عنوان تدوین دانش فنی زنجیره ارزش متانول فیمابین شرکت ملی صنایع پتروشیمی و دانشگاه شیراز در تاریخ 09/12/95، مراسم افتتاحیه انستیتو زنجیره ارزش متانول به عنوان نخستین انستیتوی تحقیقاتی پژوهشی پاییندست صنعت نفت در تاریخ 16 اردیبهشت ماه سال 1396 در حاشیه بیست و دومین نمایشگاه بینالمللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی از طریق ویدئو کنفرانس با حضور وزیر محترم نفت، مدیر عامل محترم شرکت ملی صنایع پتروشیمی و مدیر عامل محترم شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی برگزار گردید و ابلاغیه شروع به کار این قرارداد پژوهشی در تاریخ 27/02/96 به ریاست دانشگاه شیراز اعلام شد.
وی بیان کرد: در نقشه راه انستیتو متانول، چهار فناوری در اولویت قرار گرفتهاند که این فناوریها شامل سولفورزدایی از گاز طبیعی، تبدیل گاز طبیعی تصفیه شده به گاز سنتز، تبدیل گاز سنتز تولیدی به متانول و در نهایت تبدیل مستقیم گاز دیاکسیدکربن به متانول میباشد.
در خصوص مهمترین طرح های پژوهشی که تاکنون از طریق انستیتو انجام شده و نتایج آن، دکتر رحیم پور گفت: خوشبختانه در دهههای اخیر همکاریهای بسیاری فیمابین صنایع مختلف و گروههای تحقیقاتی موجود در دانشگاه شیراز صورت گرفته است که یکی از نتایج آن انعقاد بیش از 27 قرارداد پژوهشی با شرکتهای نفتی، پالایشگاهی و پتروشیمی تحت نظارت ایشان بوده است.
ایشان تشریح کرد: یکی از مهمترین این قراردادها، طرح پژوهشی "تهیه نرمافزار شبیهسازی و تدوین دانش فنی ساخت یک پایلوت سیار نمکزدای الکتروستاتیک بهمنظور ارزیابی و بهینهسازی واحدهای نمکزدایی موجود و ارزیابی اولیه مواد تعلیقشکن" فیمابین شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و دانشگاه شیراز میباشد که شامل دو فاز است.
فاز نخست این طرح پژوهشی با هدف تدوین دانش فنی طراحی و ساخت تجهیزات واحد نمکزدایی و تهیه نرمافزار طراحی، شبیهسازی و بهینهسازی تجهیزات واحد با موفقیت به پایان رسید و بهعنوان طرح پژوهشی برتر شرکت ملی نفت نیز انتخاب شد. بهبود کنترل برای بهینهسازی شرایط عملیات فراورش نفت نمکی، امکان ارتقای وضعیت نمکزدایی موجود و افزایش بازدهی آنها، امکان استفاده بهینه از نیروی انسانی و افزایش توان فنی مهندسی و کاهش هزینه های تولید، از دیگر دستاوردهای این فاز پروژه است. فاز دوم این پروژه عظیم ملی نیز با هدف ساخت یک پایلوت سیار نمکزدایی به ظرفیت حداقل 500 بشکه در روز با همکاری افراد مجرب دانشگاهی در حال انجام است.
استاد دانشگاه شیراز در خصوص انیستیتو متانول این نکته را ذکر کرد: ورود دانشگاهها به عرصه واقعی توسعه فناوری ضروری است اما نظر به اینکه فعالیتهای عمده صورت گرفته در دانشگاهها به دلیل کمبود بودجه، بیشتر آموزشی است، بنابراین در انستیتوهای تحقیقاتی سعی بر آن شده که فعالیتهای پژوهشی در قالب قراردادهایی فیمابین وزارت نفت و دانشگاهها، به سمت تولید فناوری هدایت گردند. تولید علم و فناوری سبب تولید اقتصادی و افزایش توانمندی و اقتدار کشور میشود و رضایتمندی حرفهای پژوهشگران را در پی دارد.
دکتر رحیم پور افزود: طرح عظیم انستیتو زنجیره ارزش متانول همگام با سیاستهای کلان برنامه ششم در حوزه نفت و پتروشیمی راهاندازی شده است که این امر نشانگر آن است که دانشگاه شیراز توان تولید دانش در حوزه تخصصی نفت و پتروشیمی را دارد و میتوان از این ظرفیتها برای تولید و اشتغال بهرهگیری کرد.
او بیان کرد: موضوع پیمان پژوهشی انستیتو زنجیره ارزش متانول "انجام مطالعات پژوهشی و فناورانه به منظور تحقق راهبرد توسعه فناوری مرتبط با تولید و تدوین دانش فنی مواد، کاتالیست و مواد شیمیایی مورد نیاز فرایند تولید متانول، اسید استیک و متیلمتاکریلات" میباشد. خدمات این پیمان پژوهشی به تفکیک در دو فاز میباشد. فاز اول مطالعات پایش تکنولوژی، بررسی اقتصادی و تهیه برنامه جامع تحقیقاتی و نقشه راه فناوری و فاز دوم انجام خدمات پژوهشی و فناورانه مطابق برونددادهای فناورانه مصوب فاز اول میباشد.
مسیر دستیابی به دانش فنی به هشت مرحله تقسیم شده و با گذر از هر مرحله، دانش بدست آمده کاملتر میشود. این هشت مرحله که به آن عمق فناوری اطلاق میشود، به شرح زیر میباشد:
1) مطالعات پایش تکنولوژی و بررسی اقتصادی
2) آزمایشگاه و بنچ
3) طراحی و ساخت و آمادهسازی پایلوت
4) تکمیل دانش فنی از پایلوت
5) تجمیع فرآیند و تهیه طرح اقتصادی
6) طراحی واحد دمو
7) ساخت واحد دمو
8) طراحی واحد صنعتی
مدیر مگاپروژه متانول اظهار داشت: در راستای همکاری با سایر مراکز علمی تحقیقاتی نیز رایزنی ها با دانشگاه های تراز اول در ایران و همچنین کشورهای دیگر در حال انجام و در این راستا سابقه و رزومه علمی پژوهشی اساتید مرتبط با موضوعات انستیتو مورد بررسی قرار گرفته است.